Parafia Świętego Wawrzyńca w Strzelcach Opolskich to rzymskokatolicka wspólnota, która pełni kluczową rolę w dekanacie Strzelce Opolskie. Jej historia sięga XIII wieku, co sprawia, że jest to miejsce o bogatej tradycji religijnej i kulturalnej. Obecnym proboszczem parafii jest ks. Rudolf Nieszwiec, który dba o duchowy rozwój parafian oraz prowadzi różnorodne inicjatywy.
W ramach tej parafii przez lata wyodrębniły się inne wspólnoty, w tym parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Strzelcach Opolskich, utworzona 25 sierpnia 1991 roku, oraz parafia Narodzenia NMP w Rożniątowie, która powstała 30 sierpnia 1987 roku. Te zmiany świadczą o dynamicznym rozwoju wspólnoty i jej znaczeniu w regionie.
Historia
Pierwszy kościół
Historię katolickiego kościoła pod wezwaniem św. Wawrzyńca w Strzelcach Opolskich można rozpocząć przed rokiem 1290, kiedy to w dokumentach pojawia się pierwszy znany proboszcz, Mikołaj. Był on także notariuszem księcia Bolesława I opolskiego, co wskazuje na jego istotną rolę w społeczności. Wówczas to świątynia podlegała administracyjnie archiprezbiteriatowi w Opolu, a jej położenie znajdowało się w obrębie miejskich murów.
W pierwszej połowie XV wieku zauważono fundacje ołtarzy w tej świątyni oraz powołanie funkcji ołtarzysty, czyli opiekuna poszczególnych ołtarzy. Na plebanii działał proboszcz oraz jeden wikary, co świadczy o rozwinięciu struktur związanych z obsługą duchową. Sam kościół był drewnianą budowlą o niewielkich rozmiarach, w latach 1575–1629 przechodząc pod opiekę protestantów.
W dokumentach z 1687 roku odnaleziono informacje, że świątynia ta doznała znacznych zniszczeń w trakcie wojny trzydziestoletniej. Również w tym protokole wskazano, iż plebania spaliła się w 1592 roku i nie podjęto żadnych działań naprawczych aż do roku 1687. Podczas zarządzania proboszcza Ernesta Joachima von Strachwitz, który objął urząd w 1697 roku, przeprowadzono renowację kościoła: zakupiono nowe organy oraz rozbudowano plebanię.
W 1754 roku, na skutek pożaru, który nawiedził centrum miasta, kościół także ucierpiał, jednak proboszcz Franciszek Jerzy von Strachwitz zdołał go całkowicie odrestaurować. Kolejna renowacja miała miejsce w 1824 roku, kiedy to ksiądz Jan von Larisch zajął się odnowieniem dachu. W okresie Kulturkampfu, od 1875 do 1886 roku, kościół przeszedł pod kontrolę władz państwowych.
Obecny kościół
Na początku XX wieku rozpoczęto ambitne plany rozbudowy kościoła, które w ostateczności prowadziły do budowy całkowicie nowej świątyni w miejscu poprzedniej konstrukcji. W latach 1904–1907 pod kierownictwem proboszcza Maksymiliana Ganczarskiego oraz przy współpracy architekta Jerzego Gűldenpfenniga, wzniesiono większy, murowany kościół w stylu neobarokowym, zaprojektowany jako trzynawowa bazylika. Konsekracja nowej świątyni miała miejsce 3 czerwca 1907 roku, dokonał jej kardynał J. Kopp.
W trwających pracach, jedynie ołtarz główny, datowany na 1712 rok i będący dziełem wrocławskiego rzeźbiarza Jana Königa, a także niektóre boczne ołtarze oraz częściowo ambona, zostały przeniesione do nowej konstrukcji. Stary kościół cechował się skromną formą z trzema podłużnymi nawami, natomiast nowa świątynia zyskała znacznie bardziej rozbudowaną architekturę, wzniesioną na planie krzyża łacińskiego.
Obecny kościół św. Wawrzyńca zbudowano z cegły i otynkowano na zewnątrz. Długość świątyni wynosi 58 metrów, szerokość głównej nawy to 12,8 metra, a wysokość sięga 14 metrów. Sklepienie jest beczkowe, przy czym w miejscu skrzyżowania nawy tworzy znakomitą kopułę. Wieża kościoła osiąga wysokość 62 metrów i jest zwieńczona charakterystycznym barokowym czepkiem. Po obu stronach wieży zainstalowane są schody, które prowadzą do organów, a w pobliżu chóru znajdują się dwupiętrowe przybudówki.
Obecne wyposażenie kościoła parafialnego
Wszystkie najważniejsze elementy wyposażenia kościoła parafialnego w Strzelcach Opolskich pochodzą ze starej świątyni, co nadaje im historyczną wartość.
W 1712 roku stworzono główny ołtarz w stylu barokowym. To imponujące dzieło sztuki zawiera rzeźby świętych, w tym świętego Jerzego, Floriana, Michała Archanioła oraz dwie nieznane postacie. Centralnym punktem ołtarza jest obraz Matki Boskiej Śnieżnej z Dzieciątkiem, umieszczony w bogato zdobionej ramie. W górnej części ołtarza znajduje się nowszy obraz patrona kościoła – św. Wawrzyńca.
Lewy ołtarz boczny, również w stylu barokowym, ozdobiony jest rzeźbami św. Wawrzyńca oraz nieznanego świętego, a na szczycie widnieje wizerunek Chrystusa Salwatora. W jego wnętrzu znalazł się też obraz św. Michała Archanioła pochodzący z XVIII wieku.
Prawy ołtarz boczny, zbudowany także w stylu barokowym, charakteryzuje się czterema kolumnami oraz rzeźbami dwóch aniołów. W jego górnej części znajduje się postać Chrystusa błogosławiącego. Dodatkowo, w prawym ołtarzu umieszczono obraz św. Antoniego z Dzieciątkiem, datowany na XVII wiek, namalowany na desce.
Ambona, wzniesiona w stylu późnobarokowym, zachowała się od I połowy XVIII wieku. Jest usytuowana w lewej części kościoła, tuż obok bocznego ołtarza. Po oddaniu do użytku nowego kościoła w 1907 roku, ambona przeszła renowację oraz częściową przebudowę, a jej baldachim, mający formę latarni, wieńczony jest rzeźbą Matki Bożej Wniebowziętej w asyście czterech Ewangelistów.
Organy, które zdobią świątynię, zostały wykonane przez renomowaną firmę Schlag i synowie. Stacyjki krzyżowe, stanowiące istotny element wyposażenia, zostały wyrzeźbione przez artystę Pawła Thamm z Lądka.
Dzwony, z kolei, były dziełem firmy Geitner z Wrocławia i zostały umieszczone na wieży kościoła 3 grudnia 1922 roku. Poświęcone 6 i 7 grudnia, otrzymały imiona: Jan, Maria oraz Barbara.
Obraz Matki Bożej Częstochowskiej, zakupiony przez proboszcza ks. Faustyna Zbaniuszka w październiku 1946 roku podczas pielgrzymki do Częstochowy, umieszczono jako wotum na bocznym ołtarzu obok ambony.
W marcu 1926 roku, za czasów ks. Karola Langa, strzelecki kościół wzbogacił się o nowe ołtarze boczne: ołtarz Serca Jezusowego oraz ołtarz różańcowy. Górne piętra tych ołtarzy ozdobione są obrazami przedstawiającymi św. Karola Boromeusza oraz św. Józefa.
Nad głównym portalem mieszczą się relikwie dobrego pasterza, starannie wykonane ze stiuku, a po bokach omijają je figury Apostołów. Patrząc w górę, można dostrzec siedem dużych obrazów sufitowych, których tematykę wybrał ówczesny proboszcz – Maksymilian Ganczarski. Obrazy te przedstawiają różne sceny biblijne: Zwiastowanie, Narodzenie Chrystusa, nauczanie Jezusa w świątyni, uzdrawianie chorych, Chrystusa jako przyjaciela dzieci, Ostatnią Wieczerzę oraz Wniebowstąpienie.
Dzieła te, namalowane przez artystę Klinka z Babic koło Głubczyc, wykonane są w duchu barokowym. Witraże znajdujące się w oknach chóru przedstawiają postacie: św. Jana Nepomucena oraz św. Jerzego. Natomiast w oknach nawy krzyżowej można zobaczyć wizerunki Niepokalanej oraz św. Klary.
Całość wyposażenia kościoła doskonale harmonizuje z pozostałym wystrojem świątyni, podkreślając jej artystyczną spójność i historyczną wartość. Elementem przypominającym o byłej kaplicy św. Barbary, która znajdowała się w starym kościele, jest ołtarz św. Jadwigi, obecnie pełniący analogiczną funkcję.
Grupy parafialne
W naszej parafii działa wiele aktywnych grup, które przyczyniają się do duchowego wzrostu i integracji wspólnoty. Każda z nich ma swoje unikalne cele i misje, które są realizowane w ramach działalności parafialnej.
- Dzieci Maryi,
- Schola,
- Katolicka Odnowa w Duchu Świętym,
- Ministranci,
- Nadzwyczajni Szafarze Komunii Świętej,
- Domowy Kościół,
- Ruch Szensztacki,
- Żywy Różaniec,
- III Zakon św. Franciszka,
- Koło Przyjaciół Radia Maryja,
- Caritas parafialny,
- Grupa modlitewna błogosławionego Edmunda Bojanowskiego,
- Ruch Światło-Życie.
Te grupy są nie tylko miejscem spotkań różnych osób, ale również oferują duchowe wsparcie i różne formy zaangażowania w życie Kościoła. Dzięki nim wierni mają okazję do pogłębienia swojej wiary oraz wspólnego podejmowania działań na rzecz potrzebujących.
Świątynie i kaplice na terenie parafii
Na terenie parafii, oprócz głównego kościoła pod wezwaniem św. Wawrzyńca, można znaleźć kilka innych ważnych miejsc kultu. Wśród tych obiektów należy wymienić:
- Kościół Bożego Ciała – to poewangelicka świątynia, która została wzniesiona w latach 1825–1826. Od 1982 roku pełni funkcję kościoła katolickiego,
- Kościół św. Barbary – jest to cmentarny kościół, którego historia sięga 1505 roku. Obecnie istniejący budynek pochodzi z lat 1683–1690,
- kaplica w szpitalu,
- kaplica w Domu Opieki,
- kaplica w domu Wspólnoty Błogosławieństw, który wcześniej był klasztorem sióstr Elżbietanek,
- kaplica w klasztorze Sióstr Służebniczek NMP Niepokalanie Poczętej.
Każda z tych świątyń i kaplic ma swoją odrębną historię oraz znaczenie w życiu lokalnej społeczności.
Księża
Proboszczowie
Lista proboszczów parafii św. Wawrzyńca w Strzelcach Opolskich prezentuje się imponująco. Jako pierwszy, ks. Maksymilian Ganczarski pełnił tę funkcję przez długi okres, od 1891 do 1925 roku. Po nim, od 1926 do 1945, duszpasterzem był ks. Karl Lange. Następnie, w latach 1946-1970, parafia mogła liczyć na ks. Faustyna Zbaniuszka, który był znany ze swojego oddania i pracy na rzecz lokalnej społeczności.
Od 1970 roku proboszczem był ks. Stefan Baldy, który piastował ten urząd do 1977 roku. W kolejnych latach, do 1995, na czoło poszedł ks. Jerzy Stellmann. Przez kolejne okresy ks. Wolfgang Jośko od 1995 do 2013 oraz obecny proboszcz ks. Rudolf Nieszwiec, który pełni tę funkcję od 2013 roku, wzbogacili duchowe życie parafii.
Wikariusze po 1945 roku
Po zakończeniu II wojny światowej, parafia była świadkiem licznych zmian w obsadzie wikariuszy. W ciągu kilku dekad, kościół miał wielu oddanych wikariuszy, takich jak ks. Alojzy Jany, ks. Józef Szymała, oraz ks. Jan Lubecki, którzy starali się wspierać społeczność w ich duchowych potrzebach.
W ramach tej grupy wielu księży pełniło zasługi przez lata, w tym: ks. Jan Caputa, ks. Hubert Mynarek, ks. Stanisław Kurpiela oraz ks. Henryk Szier, a także ks. Rudolf Porada.
Wśród ich licznych następców, można wymienić także ks. Stanisława Holeczka, ks. Kazimierza Kowalczyka oraz ks. Jan Plichta, który działał w latach 1959-1962. Każdy z tych księży przyczynił się do rozwoju duchowego parafii i był częścią jej historii.
Wiele osób z tego grona, takich jak ks. Tadeusz Podkówka z lat 1962-1967, ks. Ludwik Ślęzak (1964-1968) czy ks. Walenty Kozioł (1967-1969), pozostawiło trwały ślad w historii parafii. Ostatni lata przyciągają uwagę takich wikariuszy jak: ks. Daniel Jaszczyszyn, ks. Sebastian Szajda, ks. Paweł Lisoń, oraz obecni: ks. Kamil Bania i ks. Łukasz Kauf.
Msze święte
Msze święte w parafii św. Wawrzyńca w Strzelcach Opolskich odbywają się regularnie, oferując różnorodne godziny dla wiernych.
Dni powszednie: msze odprawiane są o godzinie 6.30, 7.00 oraz 18.00.
W soboty natomiast o godzinie 15.00 odbywa się msza w Domu Opieki.
Niedziele to wyjątkowy czas, z bogatą ofertą mszy świętych, które rozpoczynają się o:
- 6.45 (niemiecka),
- 7.00 (w szpitalu),
- 7.45,
- 9.00,
- 9.00 (w Księżym Lesie),
- 10.15,
- 11.30,
- 15.00 (chrzcielna w każdą pierwszą niedzielę miesiąca),
- 18.00.
Każdy z tych terminów pozwala na uczestnictwo w mszy i wspólną modlitwę w duchu wspólnoty.
Przypisy
- Parafia św. Wawrzyńca w Strzelcach Opolskich na stronie diecezji opolskiej. [dostęp 31.03.2011 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Park w Strzelcach Opolskich | Strzelce Opolskie (stacja kolejowa) | Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Strzelcach Opolskich | Ratusz w Strzelcach Opolskich | Karo Strzelce Opolskie | Volley Strzelce Opolskie | Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Strzelcach OpolskichOceń: Parafia św. Wawrzyńca w Strzelcach Opolskich